Havalandırma Seçiminin Gerçek Hikayesi...
25-07-2019
17:58
Havalandırma seçiminin gerçek hikayesi…
Karşılaştığımız birçok konuda olduğu gibi, ihtiyacımız olan temiz ve taze hava sağlayan havalandırma cihazları ile ilgili bilgimiz genel olarak düşük seviyelerde. Hatta bu işlerin bir mühendisliğinin (hesaplamasının) olması gereğini gözden kaçırıyoruz. Ülkemizdeki birçok havalandırma firması, geleneksel çırak, kalfa, usta yöntemi ile yetişmiş; geçmiş tecrübeleri ve teknik bilgileri ile işlerini idame ettiren kişilerden oluşmaktadır. Hal böyle olunca "Bizim okul kantini tost kokuyor, şuraya bir aspiratör, vantilatör, bir şey mi koysak” fikri bakın nerede son buluyor.
Günlerin birinde, Memleketimizin cennet Batı Karadeniz illerinden birinde bayimiz olan bir elektrik ve mekanik toptancısında, satış amaçlı ziyaretimiz sırasında içeriye havalandırma tesisat firması sahibi bir bey, peşinde kıyafeti ve takım çantasından uygulamayı yapacak usta olduğunu anladığımız müşteriler girdi. Bundan sonra konuşmaları mümkün olduğunca orijinalinden aktarmaya çalışacağım.
Selam faslından sonra havalandırma tesisatı firma sahibi;
-Yukarıdaki okulun kantinine havalandırma yapıyoruz. Tost kokusunu alacak bir şey takacağız, bize ne verebilirsiniz ? diye sordu.
Aparkat yumruk yemiş boksör gibi afallayan mağaza personeli, gözlerini raflara çevirdi ve mağaza içerisinde sağa sola bakınmaya başladı. Binlerce irili ufaklı elektrik ve havalandırma cihazı dolu mağazadan küçük bir ev tipi kapaklı aspiratörü bunlara uzattı. İki adam önce birbirine baktı sonra mağaza personeline;
- Yahu kocaman kantin bu olur mu !! Yok mu bunun büyüğü bir şey?
- Var abi, sanayi tipi aspiratörler var. 80 cm. sanayi tipi aspiratör vereyim her şeyi çeker.
- Hee, bu da baya büyükmüş yahu. şimdi duvarı filan kırmak, uğraşmak lazım. Başka ne olur.
- Valla birde bunlar var, salyangoz fan dediklerimiz. Bu da her şeyi çeker.
- Evet abi, daha önce tekstil atölyesine koymuştuk ya. Tozu mozu her şeyi çekiyor ama kanal lazım değil mi buna?
- Ee lazım tabi ama çok çeker.
- Başka ne olur, sadece mutfağın tarafının camına koysak bir aspiratör?
- Yuvarlak kanal tipi var, bak bunların adı radyal fan.
- Haa iyiymiş, kaç para bu aspiratör?
- 375 lira
- Biraz pahalı gibi tam da karar veremedim, sen ne dersin usta?
- Valla abi hangi aspiratörü alırsan ben yaparım.
- Peki bu kaça?
- Orta basınçlı fanlar mı? Obra diyorlar onlara. Bak bunlar çok iyidir. O da 275 lira olur sana.
- Valla bilemedim. Ben en iyisi müdür beye sorayım.
Dükkanda ki herkes pür dikkat okul müdürünün telefonda vereceği cevaba odaklandı.
Gelen cevap bir anda herkesi rahatlattı. Ancak belirsizlik had safhada.
- Yav sen orta karar kafana göre uygun bir şey al, fazla pahalı olmasın.
Bu aşamadan sonra biz daha fazla kendimizi tutamayıp kim olduğumuz hatırlansın diye öksürüp tıksırmaya başladık, en sonunda mağaza personeli;
- "Abi bak bu arkadaşlar Ayas Aspiratör firmasından, bunları üreten fabrikadan” dedi.
Biz de gol pası almış forvet gibi atladık. Koyu sohbet hemen başladı, çaylar tazelendi. Havalandırma işinin biraz hesap hendese gerektirdiğinden dem vurarak konuya girdik. Buradaki en önemli konuların havalandırılacak alanın niteliği ve büyüklüğü yani hacmi ve kokunun, kötü havanın türevi olduğundan bahsettik.
- Kaça kaç sizin kantin?
- Bu dükkandan büyük.
- 10 metreye 15 metre falan.
- Evet
- Tavan ne kadar yüksek?
- 3 metre.
- 150 metre karelik bir alan ve 450 metreküp hacim var. Kantin, kafeterya veya lokanta gibi yerlerin havalandırmasında gerekli hava debisini şöyle bulunur. Aspiratörün mekanın hacminin 10 veya 12 katı kadar havayı devir daim etmesi gerekiyor. Bu bilgi hava değişim katsayıları tablosunda yer alıyor. Mesela daha çok değişime ihtiyaç duyulan yerlerde, farzı misal kaynak hanede katsayı 30, boyahanede 50 ye kadar çıkıyor. Şimdi bizimki kantin olduğu için 10 yeter diye hesaplıyoruz.
- Bu hesaba göre sizin saatte 4500 metreküp hava debisi verecek bir aspiratöre ihtiyacınız var. Bu da 4550 m3/h hava debisine sahip Ayas marka YSA-400-4K-M dediğimiz 40 cm. çapında aksiyel aspiratördür.
- Var mı abi
- Var, var.
- Kaça?
- 300 lira
- Tamam onu alalım, oldu.
- Oldu.
Evet, oldu. Milli eğitim sistemimizin minik bir parçası aspiratör mü ? vantilatör mü? derken tost kokusundan kurtuldu.